Weekendoverpeinzing: ‘Het Boek Is Binnen 5 Jaar Verdwenen’
Het tijdperk van digitalisering van content duurt al vele decennia. Het al dan niet verdwijnen van papier als – belangrijkste – communicatiemiddel was en is nog steeds onderwerp van gesprek op vele nationale en internationale congressen.
Nicholas Negroponte – bepaald niet de kleinste ’toekomstkijker’ – voorspelt dat het papieren boek binnen 5 jaar is verdwenen. Dat ze hij op het congres Techonomy, waar de toekomst van het toepassen van technologie werd besproken.
Negroponte staat echter ook bekend om zijn grensverleggende uitspraken, die later dan wel wel genuanceerd worden. Eigenlijk deed hij dat met deze uitspraak ook al binnen zijn toelichting. Hij bedoelde te zeggen dat er binnen 5 jaar meer digitale boeken, dan papieren boeken worden verkocht. En dat is wel een heel belangrijke nuance. Hij vertelde er ook niet bij hoe de ontwikkeling van het papieren boekem zou gaan verlopen in absolute zin of relatieve zin ten opzichte van de groei van digitaal.
En op die wijze is bovenstaande toekomstvoorspelling niet veel meer dan een loze kreet, waar ik in dit weekend in ieder geval niet over ga peinzen. Wie wel?
Ook de eerdere boeken van Negroponte er nog maar eens op naslaan!
Zo een ronkende uitspraak kun je op zoveel verschillende manieren uitleggen. Volgens mij gaat het niet om de beschikbare techniek en ook niet om de infrastructuur. Het belangrijkste element is het gedrag van de consument. En daarnaast natuurlijk de prijs van de producten die men vergelijkt. Prof. dr. Marcel Creemers – beslist een kei in IT- en medialand – beschreef 7 jaar geleden de toepassing van de Expresso Book Machine. Ik zag dat apparaat destijds in Yale en was ook erg onder de indruk van de technische mogelijkheden. Maar mijn scepsis overwon. Marcel deed op een congres (ik denk in 2005) de uitspraak dat over 5 jaar de meerderheid van boeken uit Expresso-achtige machines zou komen. Nu wordt de eerste machine in Nederland in de American Bookstore ABC op het Spui in werking genomen. Producten: In hoofdzaak out-of-stock boeken. Marcel zag dat destijds ook wel als een belangrijk product maar hij zag daarnaast ook grote voordelen om het gehele productie- en distributieproces integraal naar het verkooppunt over te brengen.
Het Centraal Boekhuis zal – denk ik – nauwelijks minder boeken leveren aan de ABC-winkel want zij importeren veel zelf rechtstreeks.
Ik vermoed dat e-books en de Expresso-boeken (net als de Enradius/Scanlaser boeken uit Culemborg) qua aantal flink zullen toenemen.
En de e-books zullen meer dan flink in aantal toenemen. Maar 50/50 over 5 jaar is beslist onzin.
Vind ik.
Hoe snel de boeken “verdwijnen” is ook afhankelijk van de wil van uitgevers om géén DRM meer erop los te laten. Al die beveiligingen verpesten de acceptatie van digitale boeken eerder dan dat ze het stimuleren. Al eens gezien door hoeveel hoepels je moet springen om bij bijv. Libris een ePub aan te schaffen en op de iPad te lezen ?
Maar zonder DRM uitgeven is natuurlijk een akelige stap. Hoewel, een voordeel van papieren boeken is dat ze minder makkelijk door het publiek kunnen worden gedigitaliseerd. En eenmaal als officiële ePub verkrijgbaar, zal men dankzij de overduidelijke inhoud en meta-data een massale illegale verspreiding makkelijk kunnen opsporen en bestrijden.
Een nadeel is, dat in tegenstelling tot muziek, boeken niet in kleinere (dus goedkopere) onderdelen aan te schaffen zijn. Voor literatuur is dat geen optie – voor vakboeken misschien wel. Boeken zullen dus per saldo wat hoger geprijsd blijven, wat de acceptatie weer wat tegen houdt. Maar wellicht dat sommige titels ook geen ‘flut’ of ‘ramsj’ imago moeten krijgen.
Kortom: uitgevers met lef zullen de balans hierin gaan opzoeken. Of dat binnen 5 jaar is ?