Opvallend weinig berichtgeving over Buchmesse 2011
Gisteren sprak ik Pieter Kers van Realizapp. Hij bezocht vorige week de Buchmesse in Frankfurt en tekende een aantal opvallende ontwikkelingen op. Rust in de gangpaden overheerste.
• Veel kleine standjes met traditionele ‘agencies’: de ‘eeuwenoude’ connectie tussen auteur en uitgever
• Self Publishing is tegenbeweging in muurvaste keten, maar uitgevers negeren dit verschijnsel
• USB Stick kopiëren met honderden boektitels op non-DRM eReaders in ons land populair
• Officiële verkoop eBooks in ons land mager
• Volgens Pieter Kers is een Spotify model voor boeken niet voor de hand liggend vanwege een volledig ander consumptiegedrag van de content door de consument
Als je naar verslagen zoekt op Google, moet je zelfs opletten dat je niet per ongeluk een ‘achtergebleven’ verslag van 2010 aanklikt, waar dan nog wat wordt beschreven rondom de dreigende opkomst van eReaders. We zijn een jaar verder, de iPad en nog een paar andere tablets zijn een feit, de eReader lijkt te zijn verdrongen door de tablets, maar klopt dat wel? Welke bewegingen hebben de boekuitgevers sindsdien doorstaan? En welke bewegingen worden genegeerd?
In ons land blijft de verkoop van eBooks steken op enkele procenten, terwijl in de Verenigde Staten behoorlijke successen worden geboekt, met Amazon als de belangrijkste distributeur van content enerzijds en ontwikkelaars en verkoper van de gesloten Kindle technologie anderzijds. Ons landje is nog niet ten prooi gevallen van Amazon. De uitgevers zien nog niet een model waarin zij hun keten in stand kunnen houden met een speler als Amazon in de toch al overvolle en straks geregisseerde keten in ons land. Toch boekt Amazon wereldwijd grote successen door auteur en lezer dichterbij elkaar te brengen. En de auteur ziet ook haar of zijn rol in die keten veranderen en wordt zelf de regisseur van de content, al dan niet met de hulp van Amazon, die deze dienst inmiddels ook al aanbiedt.
Het is een kwestie van sommen maken. Amazon richt zich puur op het massaal verkopen van relevante content voor doelgroepen en doet dat goed met concurrerende prijzen. Zij gaan voor volume. Het 35% model levert een auteur bij een miljoen verkochte downloads van $0,99 per boek maar liefst $350.000 dollar op. Dat soort successen zijn natuurlijk vooral in engelstalige gebieden te behalen. De lage prijs is dan de trigger.
Pieter is verbaasd over het feit dat de beurs vrijwel niets liet zien op het gebied van tablets, met de nieuwe Fire van Amazon voorop. De verkoopprijs van 199 dollar is opvallend laag ten opzichte van de iPad en de Galaxy Tab. De Fire heeft geen eInk scherm, maar een ‘gewoon‘ LCD scherm. Maar volgens Kers is dat een kwestie van wennen. ‘De discussie over de leesbaarheid van verschillende schermtechnieken ligt inmiddels achter ons.’ In ons land gaat de BeBook Live 7″ tablet voor 279 euro over de toonbank. Ik sprak daarover onlangs met Johan Hagenbeuk, die net zoals Kers ook overtuigd is van het einde van de traditionele keten, maar dat de taaiheid ervan nog lang voelbaar zal zijn.
De meeste opvallende constatering was dus vooral dat het traditionele traject de belangrijkste focus was van de boekenbeurs. Kers: ‘Het lijkt wel of de uitgevers de grote veranderingen die op hen afkomen volkomen negeren en in een gesloten bolwerk van spelers in de keten een weekje ‘feest’ vieren in Frankfurt, terwijl de belangstelling voor de beurs zichtbaar afneemt.’ Volgens hem zal print in het ‘nice-to-know’ segment nog lange tijd blijven bestaan, maar het ‘need-to-know’ segment zal ingrijpend veranderen. Die content hoeft niet lineair geconsumeerd te worden en kan op tablets gecombineerd worden met andere relevante bronnen en biedt de mogelijkheid tot interactie.
Dat zijn ontwikkelingen waar de traditionele spelers niet naar – willen – kijken. Vooral veroorzaakt door het feit dat uitgevers de behoeften van de uiteindelijke klant niet kennen. Boeken worden in het kanaal ‘geduwd’ en uitgevers krijgen dus geen feedback uit dat kanaal. Met eBooks is die hele keten niet nodig en kunnen auteur en lezer als het ware zelf direct zaken doen. Dat is de kortste weg die de grootste bedreiging vormt voor vele spelers in de keten. Maar over het algemeen lijken die spelers zich over deze beweging geen zorgen te maken. Kennelijk lukt het nog met de aanwezigheid van bol.com, Amazon voorlopig buiten de deur te houden.
Intussen wordt de ‘wereld-markt’ beheerst door Amazon, met in dat segment wat concurrentie Apple, Barnes & Noble en Kobo. De fysieke boekwinkels sluiten intussen links en rechts hun deuren, grote namen als Borders moesten afgelopen zomer al ingrijpende maatregelen nemen. Naast deze grote namen zal volgens Kers zeker ruimte gaan ontstaan voor niches, maar de boekenbranche zal geen homogene trekjes meer vertonen, die samen ‘goed’ zijn voor één Buchmesse. Volgens Kers heeft dit ’tentoonstellingsmodel’ zijn langste tijd gehad.