Gutenberg editor laat nog even op zich wachten

De komst van de verwachte nieuwe tekst editor in WordPress – Gutenberg genaamd – zal naar het zich laat aanzien nog wel even op zich laten wachten. De laatste versie laat nog teveel gebruikers ongemakken zien. Dat betekent ook dat de release van WordPress versie 5.0 voor 2018 nog geen vaste datum heeft in de planning.

WordPress is stilzwijgend afgestapt van twee ‘major releases’ per jaar. Bij WordPress was een major release gekoppeld aan het cijfer ‘achter de punt’. De stap van 4.8 naar 4.9 zou net zo groot zijn als van 4.9 naar 5.0. De stap naar 5.0, dus met de integratie van een compleet nieuwe (tekst)editor, wordt toch wel gezien als een andere richting die WordPress inslaat. De nieuwe blok georiënteerde editor zal flink wat invloeden hebben op plug-in en thema ontwikkelaars. Zolang de basis van Gutenberg nog niet klaar is, zullen vooral commerciële plug-in en thema ontwikkelaars een afwachtende houding aannemen en dus niet al te snel met testversies van hun producten komen. Dat hele mechanisme zal ervoor zorgen dat WordPress 5.0 vertraging oploopt. Te verwachten is dat er (samen met testversies van Gutenberg) nog wel wat 4.9.x versies zullen verschijnen.

Demonstratie door Monique Dubbelman (boemedia) tijdens WordPress Meetup in Leiden overtuigend, maar nog niet ‘eindgebruikersrijp’

Voorlopig nog geen testversies voor klanten

LUIT.nl experimenteert al volop met Gutenberg, maar ziet op korte nog geen mogelijkheden voor klanten om op zinvolle wijze ervaringen op te kunnen doen. Pas als de finale contouren van de functionaliteit zichtbaar worden, achten we de tijd rijp voor een reeks workshops op dit gebied. Inmiddels zijn er al een paar plug-ins verschenen, die ‘iets’ doen met Gutenberg en ook beginnen de eerste thema’s met Gutenberg ondersteuning te verschijnen. Allemaal nog zeer experimenteel.

Gutenberg zelf is inmiddels zo een 150.000 keer gedownload. De editor is als aparte plugin te installeren, waardoor er ervaring mee kan worden opgedaan. Het aantal 150.000 is nog niet bepaald indrukwekkend te noemen. Dat geldt (voorlopig) ook voor de plug-ins en thema’s van derden:

• Ultimate Gutenberg Blocks: ca. 1150
• Advanced Gutenberg Blocks: ca. 350
• Gutenberg Custom Fields: ca. 2300

Op thema gebied geldt hetzelfde:

• Atomic Blocks: ca. 650

Gutenberg is toekomst WordPress, maar is geen pagebuilder

Ondanks deze nog wat matige cijfers (het ‘experiment’ startte in juli 2017), is het zonder enige twijfel de toekomst van WordPress. En dus niet te negeren. Er is echter nog veel verwarring over de betekenis van Gutenberg, vooral in relatie tot de zogenaamde pagebuilders. Gutenberg is en blijft een editor die vanuit de achterkant van WordPress via het dashboard is te benaderen. De editor gaat niet meer uit van één groot blok, waarin de gebruikers tekst, beeld en embeds toevoegt. Gutenberg werkt met losse blokjes die allemaal apart van elkaar kunnen worden bewerkt en geplaatst. Het resultaat blijft echter een ‘gewone’ pagina, die via het thema zijn vormgeving krijgt. Thema’s die slim inspelen op Gutenberg zullen echter wel van het verschijnsel widgets afstappen. Nu nog een ‘kern’ onderdeel van WordPress om links en/of rechts in de sidebar(s) widgets te plaatsen. Gutenberg is in feite een editor om de gehele pagina oppervlakte te vullen met blokjes, waardoor de noodzaak aparte widgets toe te passen, eigenlijk komt te vervallen.

Daarmee is de nieuwe WordPress editor echter nog geen pagebuilder. De WordPress ontwikkelaars streven daar ook niet naar. Pagebuilders maken ook gebruik van blokjes, maar plaatsen en bewerken die blokjes vanaf de voorkant van de website. Ook hier valt op dat gebruikers van pagebuilders veelal paginabreed werken en ook geen gebruik meer maken van widgets. Gebruikers van pagebuilders bewerken hun pagina’s doorgaans niet (meer) in de editor via het dashboard. Er zijn echter wel verschillen in de wijze waarop pagebuilders omgaan met blogposts. Als een pagebuilder de aanmaak en verwerking van blogpoasts niet biedt, dan komt de gebruiker uiteindelijk wel in aanraking met de nieuwe editor om daar de inhoud te kunnen maken en publiceren.

Wat gaan wij doen?

LUIT.nl volgt de ontwikkelingen rondom Gutenberg met grote belangstelling in relatie tot de door ons gebruikte pagebuilder omgeving en de plug-ins die we rondom die omgeving toepassen voor klantenwebsites. Via diverse fora, maar vooral ook via onze directe contacten met de ontwikkelaars, volgen we de ontwikkelingen op de voet en geven input waar nodig.