Na twee jaar weer een bezoek aan Macedonië
Afgelopen week bezocht ik na twee jaar wederom het printbedrijf Magnasken in Skopje, Macedonië. De eigenaar Ljupco Askilov heeft in de afgelopen twee jaar flink geïnnnoveerd, maar in zijn algemeenheid blijft de grafische branche verstoken van kennis, kunde, leveranciers, service en een echte brancheorganisatie.
De Nederlandse regering investeert flink in het zuidelijke Macedonië, maar dat geldt in mindere mate voor de grafische sector. De behoefte aan primaire kennis is groot. Het land is nog niet toe aan ISO normeringen, maar wil gewoon goede drukkers kunnen opleiden. Ook is de behoefte aan prepress kennis onverminderd groot. De bestaande grafische school is te verouderd, heeft te oude onderwijzers en leermethoden om de nieuwe ontwikkelingen te kunnen bijhouden.
Op basis van deze trieste situatie ben ik zelf met Ljupco een initiatief gestart om op zijn minst een soort ‘vakblad’ uit te gaan geven in Macedonië. Een vakblad met inhoudelijke kennis en kunde voor de 1200 grafische bedrijven in dat land. We hopen binnenkort de financiering rond te krijgen en met dit initiatief kennis en kunde te verspreiden en hopelijk te komen tot een branche organisatie, die mede gesubsudieerd door de Nederlandse regering de branche een positieve groei impuls geeft.
Van de kredietcrisis heeft het land weinig last. Ljupco zei dit als volgt: ‘We don’t have much credits here, so we don’t have much crisis’.